زمان و نحوه تعویض موی آرشه ویولن

ویولن یکی از سازهای بسیار پر طرفدار و خوش صداست که همه افراد به صدای زیبای آن علاقه دارند. اگر نوازنده ویولن هستید، باید به این موضوع اشاره نماییم که اگر می خواهید تا همیشه سازتان صدایی زیبا تولید نماید، باید مراقب تمامی اجزای ساز خود باشید و از آن ها به خوبی نگهداری کنید. از آنجا که ویولن با یک آرشه نواخته می شود، توجه به سلامت آرشه ویولن از اهمیت زیادی برخوردار است.

شایان ذکر می باشد که آرشه ویولن از موی طبیعی و مصنوعی طراحی و ساخته می شود و این موها می تواند به مرور زمان چرب شده و توانایی نگهداری رزین یا کلیفون را از دست خواهند داد. این موضوع نیز بر کیفیت صدای ویولن تاثیر گذار است!

با توجه به مواردی که ذکر شد، باید به عنوان یک نوازنده ویولن بدانید که در چه زمانی به تعویض موی آرشه ویولن باید بپردازید. در این مقاله از وب سایت دنیای سازها قصد داریم تا به بررسی موضوع زمان و نحوه تعویض موی آرشه ویولن بپردازیم و اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مطلب با دنیای سازها همراه باشید.

   آرشه ویولن چیست

 

پیش از آن که به بررسی زمان و نحوه تعویض موی آرشه ویولن بپردازیم باید خود آرشه ویولن را خدمت شما عزیزان تعریف کنیم. به صورت کلی آرشه ویولن یا کمانه ویولن یک وسیله خاص است که از آن برای نوازندگی سازهای زهی استفاده می گردد.

این وسیله از یک چوب ساخته شده است که دو سر به موی اسب متصل شده است. در واقع موهای آرشه ویولن در قسمت سر آرشه موها با قطعه ‌ای از جنس عاج یا استیل به چوب آرشه چسبانده می شود. در ته آرشه نیز قطعه ‌ای به نام مو گیر وجود دارد که این قطعه از چوب و صدف ساخته شده است و به نوعی کشیدگی موهای آرشه را تنظیم خواهد کرد. موگیر با پیچ به چوب آرشه متصل خواهد شد.

 

بیشتر ویولن نوازان مبتدی به انتخاب آرشه ویولن توجهی نشان نمی دهند و برعکس ویولن نوازان حرفه ای به اندازه خود ساز ویولن به انتخاب یک آرشه مناسب توجه می کنند. از جمله نکات بسیار مهمی که در این خصوص باید بدانید، به شرح زیر خواهد بود:

 

بهره گیری از یک آرشه خوب و مرغوب به اندازه یک ویولن با کیفیت، در کیفیت صدای نهایی ساز و اجرای نوازنده حائز اهمیت است.

جنس چوب آرشه، خاصیت ارتجاعی آن، وزن، کیفیت ساخت، جنس مو و … از جمله عواملی محسوب می شوند که تاثیر بسزایی در کیفیت صدای نوازندگی شما خواهد داشت.

آرشه ابزار تولید صدا و ایجاد ارتعاش در سیم‌ های ویولن می باشد و باید کیفیتی متناسب با ساز داشته باشد.

  

چگونه یک آرشه ویولن مناسب پیدا کنیم؟

 

این سوال ممکن است برای بسیاری از افراد که به تازگی نوازندگی ویولن را شروع کرده اند، به وجود بیاید. به خاطر داشته باشید که انتخاب یک آرشه ویولن خوب و با کیفیت به اندازه انتخاب خود ویولن اهمیت دارد. برای آن که بتوانید آرشه مناسبی را برای خود بیابید، لازم است که در خصوص ساختار آرشه و قسمت های مختلف اطلاعاتی داشته باشید.

 

بعلاوه باید بدانید که آرشه ای برای شما مناسب است که با آن احساس راحتی کنید و با سبک نوازندگی شما، تکنیک و ترجیحات شخصی کلی تان هماهنگی و همخوانی داشته باشد. عوامل متعددی وجود دارد که می تواند بر صدای آرشه بر روی سیم های ویولن تاثیر بگذارد. از جمله این عوامل به صورت زیر است:

 

استحکام

شکل

وزن

انعطاف پذیری

بسیاری از این موارد ذکر شده در فوق به وسیله توسط که آرشه ها از آن‌ها ساخته شده است تعیین می گردد.

  

 

آرشه های ویولن از چه موادی ساخته شده اند؟

 

این سوال نیز ممکن است برای بسیاری از شما عزیزان به وجود بیاید. نکته حائز اهمیت این است که آرشه یا کمانه از چوب و مو ساخته می شود اما امروزه از مواد مصنوعی نیز در ساخت آن استفاده می کنند. چهار ماده اصلی که معمولاً در ساخت کمانه یا آرشه مورد استفاده قرار می گیرد شامل چوب برزیلی، پرنامبوکو، فیبر کربن و فایبر گلاس خواهد بود. در این راستا ما مواد و متریال ساخت آرشه ویولن را به صورت زیر دسته بندی خواهیم کرد:

  

1)مواد طبیعی

 

مواد طبیعی که در ساخت آرشه ویولن مورد استفاده قرار می گیرد، چوب است. چوب صنوبری چوبی است که برای ساخت آرشه ویولن در نظر گرفته می شود. پرنامبوکو یک نوع چوب برزیلی است که برای ساخت آرشه استفاده می شود.

  

2)مواد مصنوعی

 

امروزه در ساخت آرشه ویولن از مواد مصنوعی نیز استفاده می شود. فیبر کربن ماده ای است که در سال های اخیر برای استفاده در ساخت آرشه محبوبیت زیادی پیدا کرده است. آرشه های فیبر کربن گران تر از آرشه های چوبی هستند به دلیل آن که این متریال از کیفیت صدای ویولن نمی کاهد.

آرشه های فیبر کربن به صورت معمول از آرشه های چوبی دوام بیشتری دارند. فیبر کربن مانند مواد طبیعی تاب بر نمی دارند و تحت تأثیر تغییرات دما یا رطوبت قرار نخواهد گرفت. از دیگر متریالی که در ساخت آرشه استفاده می شود، فایبر گلاس می باشد. کیفیت آرشه فایبر گلاس از آرشه فیبر کربن کم تر بوده و اما بادوام هستند. این نوع آرشه تنها برای مبتدیان مناسب است.

  

3)موی آرشه

 

یکی دیگر از مواد تشکیل دهنده آرشه ویولن، موی آن می باشد که به دو دسته موی مصنوعی و موی طبیعی تقسیم بندی خواهد شد. به طور سنتی آرشه ویولن معمولا از موی اسب طراحی و ساخته می شود اما ممکن است امروزه از موی مصنوعی نیز در ساخت آن ها استفاده شود.

  

موی اسب در ساخت آرشه ویولن:

 

موی اسب یکی از متریال محبوب برای ساخت آرشه ویولن است که البته مزیت ها و معایب خاص خود را دارا می باشد. از جمله مزیت های موی اسب می توان به موارد زیر اشاره داشت:

 

صدای به وجود آمده از موی اسب بسیار عالی و با کیفیت است.

دستیابی به صدای برتر را آسان تر می کند

موی اسب دامنه دینامیکی بیشتری نسبت به موی مصنوعی ارائه می دهد.

از جمله معایب موی اسب می توان به موارد زیر اشاره داشت:

 به تغییرات محیطی به ویژه رطوبت واکنش نشان می دهد

تغییرات محیطی سبب کوتاه و بلند شدن موها می شود.

برای نواختن آرشه ساخته شده با موی اسب، باید به طور مداوم آن را شل یا سفت کنید.

موی اسب تحت شرایط خاص، به ویژه با افزایش سن مو، به راحتی خراب می شود و می شکند، به دلیل آن که یک ماده طبیعی است و طول عمری دارد

  

 

موی مصنوعی در ساخت آرشه ویولن:

 

امروزه از موهای مصنوعی نیز در ساخت آرشه ویولن استفاده می شود که دقیقا مانند موی اسب مزایا و معایب خاص خود را دارد. از جمله مزیت های موی مصنوعی در ساخت آرشه ویولن به صورت زیر است:

 

به رطوبت واکنش نشان نمی دهند

بدون توجه به شرایط آب و هوایی طول خود را حفظ می کنند

بسیار بادوام است و عملا شکستگی یا ساییدگی زودرس در آن رخ نخواهد داد

از جمله معایب موهای مصنوعی می توان به موارد زیر اشاره داشت:

 این موها به کالیفون بسیار بیشتری نسبت به موهای اسب طبیعی نیاز دارند.

موهای مصنوعی پاسخ یا احساسی مشابه آرشه های طبیعی موی اسب را نخواهند داشت.

 

 زمان تعویض موی آرشه ویولن

 

زمان تعویض آرشه ویولن یا موهای آرشه ویولن، هنگامی است که در آرشه خود نشانه‌ هایی از فرسودگی یا خرابی را مشاهده کنید. در غیر این صورت نیازی به تعویض آرشه و یا تعویض موهای آن نخواهد بود. از جمله نشانه های مهمی که به شما یاد آوری می کند زمان تعویض موی آرشه ویولن فرا رسیده است؛ به شرح زیر خواهد بود:

 

نازک شدن موهای آرشه و یا لکه دار شدن آن (این نشانه؛ به ساییدگی موهای آرشه بستگی دارد)

نگه نداشتن رزین توسط آرشه

تفاوت در صدای ویولن

زرد شدن موهای آرشه

کشش و شکستن موهای آرشه (به هنگام نواختن و یا در حالت عادی)

  

چه عواملی بر سلامت موی آرشه ویولن تاثیر دارد؟

 

همان گونه که در بخش های قبل اشاره کرده ایم، آرشه ویولن از آن دسته وسایلی است که به مراقبت زیادی نیاز دارد. در این راستا یک سری عوامل وجود دارد که بر سلامت موی آرشه ویولن تاثیر خواهد داشت:

 

1)میزان تمرین کردن

 

تمرین کردن زیاد می تواند سبب خراب شدن موهای آرشه شود بنابراین افرادی که زیاد تمرین می کنند، بیشتر به تعویض موی آرشه نیاز خواهند داشت.

  

 

2)سبک و سیاق نوازندگی

 

هرچه آهنگی که می نوازید، آرام تر باشد، به طور قطع آسیب کمتری را به موها وارد می کند. در عین حال در سبک های خاص موسیقی که تمپو بالایی دارند، آرشه به سرعت بر روی سیم ها جابه‌جا می گردد و بیشتر آسیب می بیند.  

  

3)استفاده بیش از اندازه از رزین

 

این موضوع سبب تخریب موی آرشه شده و همچنین خاصیت ارتجاعی و شادابی موها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.  

   

4)دما و رطوبت

 

تغییرات دمایی و آب و هوایی بر روی سلامت موها تاثیر گذار است. از جمله موارد مهمی که باید بدانید، به صورت زیر می باشد:

 

رطوبت زیاد باعث کاهش کشش موی آرشه و تورم آن می شود.

آب و هوای خشک نیز بر روی شکستن و پاره شدن موهای آرشه تاثیر خواهد داشت.

گرمای بسیار زیاد نیز سبب کشیده شدن و از دست دادن قابلیت ارتجاعی موهای آرشه خواهد شد.

آب و هوای سرد بر روی سفت شدن موها تاثیر دارد.

  

5)تماس دست

 

تماس مکرر دست مخصوصا زمانی که چرب یا آلوده باشد، از طول عمر موهای آرشه ویولن می کاهد.

  

مدت زمان تعویض آرشه ویولن:

 

به طور قطع تعویض آرشه ویولن و همچنین موهای آرشه به نوع نوازندگی و استفاده ای که از این ساز دارید، بستگی خواهد داشت. مدت زمان تعویض آرشه ویولن برای نوزاندگان مبتدی تا حرفه ای متفاوت خواهد بود.

 اگر نوازنده حرفه ای ویولن هستید و ساعات طولانی تمرین می کنید، هر سه الی شش ماه باشد آرشه خود را تعویض نمایید.  

اگر میزان استفاده و تمرین شما با ویولن متوسط است، هر 6 ماه الی 1 سال باید آرشه خود را تعویض کنید.

اگر نوازنده مبتدی هستید و تنها در برخی از موارد ویولن می نوازید، تعویض سالانه برای شما کافی است.

نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که شما باید تمام عوامل ذکر شده در این مقاله را در نظر داشته باشید و تنها به نوع نوازندگی خود اکتفا نکنید. به صورت کلی اگر متوجه کاهش کیفیت صدا یا علائم قابل مشاهده مانند نازک شدن یا شکستن مو شده اید، باید موی آرشه ویولن خود را تعویض فرمایید. برای تعویض آن نیز به افراد حرفه ای و مجرب در این خصوص مراجعه کنید.

   

 

نکات بسیار مهم درباره آرشه ویولن:

 

اگر موها پاره شد، زمان تعویض فرا رسیده اما ملاک تعویض مو تنها پاره شدن نخواهد بود .

موهای آرشه ویولن می تواند به تدریج مو دچار عواملی چون پوسیدگی و آفت زدگی شود.

تارهای مو مقاومت خود را در اثر نواختن و فشارهای وارده در حین نوازندگی بر آرشه از دست خواهند داد.

به هنگام نوازندگی، موهای آرشه ویولن ممکن است شل شده و شروع به ریختن کند.

از تمرین نوازندگی ویولن با آرشه ای که دچار ریزش یک طرفه مو گردیده است باید خودداری نمود. به دلیل آن که ادامه نوازندگی با این آرشه سبب به وجود آمدن کمانش جانبی به سمت راست در راستای طولی آرشه یا به اصطلاح کج شدگی و آسیب دیدگی آرشه خواهد شد.

کج شدگی آرشه قابل اصلاح یا به اصطلاح تاب گیری است .

موی استفاده شده در آرشه های ویولن معمولا به رنگ سفید و مشکی می باشد.

موی سیاه در ساخت آرشه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد، البته رنگ های مختلفی برای آن وجود دارد.  

کمبود فلزاتی مانند آهن و روی و منگنز از عوامل اصلی در سفید شدن و نیز شکنندگی موها است . استفاده از موهای سیاه در آرشه به علت میزان بیشتر این فلزات و مقاومت بیشتر مو از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است.

 

 سخن پایانی:

 

در این مقاله از وب سایت دنیای سازها سعی کردیم تا به بررسی زمان و نحوه تعویض موی آرشه ویولن بپردازیم و اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت ما مراجعه کرده و با کارشناسان و مشاوران در این خصوص مشورت نمایید.